Janusz A. Zajdel i jego książki science fiction

Książki science fiction, których autorem jest Janusz A. Zajdel to klasa sama w sobie. Sam Stanisław Lem uznał, że jedna z książek Zajdla, to najoryginalniejsza powieść SF jaką czytał.

Kim był Janusz A. Zajdel?

Janusz A. Zajdel uznawany jest za prekursora fantastyki socjologicznej w Polsce. W umiejętny sposób łączył w swoich opowiadaniach i powieściach walory techniczne i naukowe z barwnym językiem oraz znakomitymi pomysłami na fabułę. Jego powieści poruszały przede wszystkim wpływ totalitaryzmu na społeczeństwa. Bez wątpienia można go nazwać polskim Orwellem, do którego nawiązywał w swoich utworach. Zawodowo jednak nie był pisarzem, a fizykiem. Ukończył ją na Uniwersytecie Warszawskim i przez wiele lat pracował w Centralnym Laboratorium Ochrony Radiologicznej, gdzie na początku lat 80. był współzałożycielem komisji zakładowej NSZZ Solidarność.

Nagroda Janusza A. Zajdla

W 1985 roku, Zajdel otrzymał Nagrodę Fandomu Polskiego za powieść Paradyzja. Tego samego roku niestety autor też przedwcześnie zmarł na raka płuc. W związku z tym, Fandom zdecydował się, by pośmiertnie uhonorować twórcę – decyzją klubów, Nagroda otrzymała swoją obecną nazwę. Wręczana jest zazwyczaj przez Jadwigę Zajdel, wdowę po pisarzu, która objęła nad nią honorowy patronat.

Janusz A. Zajdel i jego najlepsze książki

Poniżej znajdziecie najlepsze książki, które aktualnie są dostępne w księgarniach. Oczywiście – istnieją też inne książki (np. zbiory opowiadań), które zostały wydane w latach wcześniejszych, ale są dzisiaj trudno dostępne i zazwyczaj można je dostać w… bibliotekach. Nam zależało, aby przedstawić listę książek Zajdla, które można od razu otrzymać z pierwszej ręki i zanurzyć się w jego niesamowitych światach. Poniżej lista książek wedle tego, jak chronologicznie były wydawane. Aczkolwiek nie trzeba ich czytać w odpowiedniej kolejności – każda z książek to zamknięta całość.

> ZOBACZ TAKŻE: Najlepsze książki science fiction
>>> ZOBACZ TAKŻE: Najlepsze książki fantasy
>>> ZOBACZ TAKŻE: Problem trzech ciał – książka

Cylinder van Troffa

Młody naukowiec przedstawia pracę z dziedziny historii cywilizacji ziemskiej. Praca dotyczy tzw. Epoki Rozszczepienia, obejmującej wieki XXII i XXIII – okres regresu cywilizacyjnego, chaosu i anarchii. Opracowanie opiera się na dokumencie zwanym „Notatnikiem Nieśmiertelnego”. „Nieśmiertelny”, postać na poły legendarna, był członkiem załogi jednego z międzygwiezdnych kosmolotów, który opuścił Ziemię w XXI wieku i powrócił po stu kilkudziesięciu latach, a więc w samym środku owej niezbyt dobrze zbadanej Epoki Rozszczepienia. Dziś, w XXIV wieku, zapiski tego człowieka stanowią bezcenny dokument historyczny. Notatnik obejmuje jednakże bardzo długi okres i przedstawia fakty rozrzucone po dwóch wiekach historii. Według hipotez niektórych uczonych „Nieśmiertelny” korzystał z hipotetycznego urządzenia, zwanego cylindrem van Troffa. Dzięki cylindrowi człowiek może trwać poza upływem czasu, a więc tym sposobem „Nieśmiertelny” mógł przenosić się do coraz późniejszych epok. Młody historyk wysuwa hipotezę, według której „Nieśmiertelny” istnieje nadal: albo w stanie czynnym, działając wśród ludzi XXIV wieku, albo trwając w cylindrze van Troffa. Tylko – gdzie jest cylinder? I dlaczego notatnik znalazł się w rękach badaczy, zamiast tkwić w kieszeni właściciela?

Limes Inferior

Limes inferior uznana została przez Stanisława Lema za najoryginalniejszą powieść SF jaką czytał. Opisany tu Argoland to perfidnie doskonale zorganizowany świat komputerowego porządku. Siedem klas intelektualnej przydatności obywateli. Manipulacja, porządek wykluczający wolność i automatyzacja czyniąca obywatela zbędnym. Chory system generuje różnej maści kombinatorów i bystrzaków próbujących przechytrzyć codzienność. Z tego też światka wywodzi się Sneer, główna postać tej fantastycznie nowatorskiej na polskim gruncie powieści i gotowego scenariusza filmowego. Inteligentny kanciarz ma szansę rozpracować ów system tak nonsensowny i nierealny, że wydawałoby się narzucony przez obcą cywilizację…

Wyjście z cienia

Od 80 lat, od momentu obrony ziemi przed najazdem obcych, kosmiczni bracia nadają właściwy kierunek rozwojowi cywilizacji ziemskiej. Wprowadzają ład, równomierny podział dóbr, ustabilizowaną gospodarkę oraz powszechny język światowy i nowy podział terytorialny ziemi. Jednak w młodym szesnastoletnim umyśle głównego bohatera rodzą się wątpliwości co do zasad „jedynie słusznych, jedynie możliwych, bez alternatywy”. Gdzie kończy się dyskretna opieka Proksów, a zaczyna kontrola i zniewolenie mieszkańców globu? Wyjście z cienia należy do najważniejszych tytułów Janusza A. Zajdla. Po raz kolejny zadaje on pytanie o jakość istnienia cywilizacji w warunkach odgórnie narzuconych reguł funkcjonowania.

Cała prawda o planecie Ksi. Drugie spojrzenie na planetę Ksi

Przedstawiając przed laty konspekt powieści o planecie Ksi tak Janusz A. Zajdel pisał o swych zamierzeniach: „Osnową powieści jest sprawa grupy osadników, którzy mieli się osiedlić na planecie innego układu, lecz z nieznanych przyczyn zerwali kontakt z Ziemią. Z Ziemi wyrusza ekspedycja mająca za zadanie wyjaśnić, co się wydarzyło. Ekspedycja napotyka jeden ze statków osadników, wracający ku Ziemi, z jednym tylko człowiekiem na pokładzie. Człowiek ten, były pilot kosmiczny, jest w stanie zupełnego rozstroju psychicznego… Dowódca ekspedycji ratunkowej odkrywa prawdę o planecie Ksi, lecz sam powątpiewa, czy to aby cała prawda. Po powrocie na Ziemię zdaje raport swym przełożonym i znowu leci na Ksi.” O tym, co tam zastanie i jak potoczą się losy żyjących w ekstremalnych warunkach kolonistów, nie dowiemy się już nigdy. Janusz A. Zajdel zmarł w 1985 roku po ciężkiej chorobie i nie zdążył zaprezentować nam swojego innego spojrzenia na planetę Ksi. Pozostały tylko trzy urywki zamierzonej powieści i jej konspekt. Drukujemy je wraz z „Całą prawdą o planecie Ksi” – jednej z najwybitniejszych powieści fantastyczno-socjologicznych lat osiemdziesiątych. W hołdzie dla nieodżałowanej pamięci Janusza A. Zajdla, wybitnego autora, przenikliwego wizjonera, znakomitego naukowca i niezwykle szlachetnego człowieka. Patrona najważniejszej nagrody literackiej polskiego fandomu. W XX rocznicę jego śmierci.

Paradyzja

Podróż na sztuczną planetę, w którą wyruszył Rinah jest czymś więcej niż wyprawą gotowego na nowe wyzwania dziennikarza. Nie jest to historia prosta, gdyż i sama powieść taką nie jest. Fałszowanie praw fizyki, ludzie oszukujący totalitarny reżim za pomocą języka kojarzeniowo-aluzyjnego, będą tylko częścią utworu traktującego o systemie manipulacyjnym, do tego stopnia absurdalnym i przewrotnym, że kontrolującym życie każdego mieszkańca. Nie dziwi fakt, iż ta doskonale skonstruowana powieść science-fiction znalazła się na deskach teatru i w obiektywie kamery filmowej.

Relacja z pierwszej ręki

Jadwiga Zajdel, żona zmarłego w 1985 roku Janusza, podjęła się sporządzić własną, w pełni autorską antologię Jego opowiadań. Znalazły się w niej teksty już publikowane i utwory odnalezione w papierach pośmiertnych. Opowiadania znane doskonale każdemu miłośnikowi twórczości Janusza A. Zajdla i rzeczy już nieco zapomniane. Razem tworzą one barwny konglomerat: od klasycznej SF po fantastykę socjologiczno-polityczną, tę wywodzącą się tradycji Orwellowskiej, której był On na rynku polskim absolutnym prekursorem i która przyniosła mu największe uznanie.

ZOBACZ TAKŻE: Najlepsze biografie
ZOBACZ TAKŻE: Najlepsze reportaże
ZOBACZ TAKŻE: Najlepsze książki o zdrowym jedzeniu
ZOBACZ TAKŻE: Najlepsze książki o piłce nożnej
ZOBACZ TAKŻE: Najlepsze książki dla dzieci
ZOBACZ TAKŻE: Najlepsze książki science fiction
ZOBACZ TAKŻE: Najlepsze książki dla młodzieży
ZOBACZ TAKŻE: Najlepsze książki fantasy